Tôi đã có một khoảng thời gian khá suy sụp vì những mất mát của bản thân, tôi nhớ như in Tết năm ấy ngày mà mình rời xa vòng tay yêu thương của mẹ. Đó là một cái tết với đầy khoảng lặng, bao trùm cả không khí gia đình là một sự ảm đạm, trống vắng lặng lẽ. Ôn lại một chút kỉ niệm về cái tết cuối cùng của hai mẹ con, đêm hôm trước giao thừa, vẫn như mọi năm, mẹ tôi là người làm cỗ Tết và cúng bái giao thừa. Đó là mâm cỗ đơn giản mà vẫn mang đầy đủ hương vị món ăn ngày Tết của một gia đình vẫn gắn liền với “truyền thống văn hóa dân tộc” (tôi nên tự hào về điều đó nhỉ?). Nào là những món thịt đông, bánh chưng, gà luộc, canh măng chân giò, nem rán... đều do mẹ tôi chuẩn bị rất kỳ công. Mẹ tôi đảm đang như vậy đó, kể từ ngày bố tôi “bất đắc dĩ” phải rời xa gia đình, bà đã vất vả một mình chăm lo, nuôi lớn 2 anh em. Đối với hai anh em tôi, mẹ chính là chỗ dựa cả về vật chất và tinh thần, là linh hồn của ngày tết: “Có 2 anh em con là mãn nguyện lớn nhất của đời mẹ, có cho chọn lại mẹ vẫn chọn là mẹ của các con”. Viết đến dòng này, nước mắt tôi lại chảy, nhớ mẹ biết bao nhiêu..
Nói một chút về ngày Tết cổ truyền trong thời đại số, dễ để chúng ta nhận thấy mọi thứ đang dần thay đổi để phù hợp hơn với nhịp sống của xã hội hiện đại. Ta không còn phải ra ngoài chợ để tỉ mỉ chọn cho mình cành đào nhiều nụ nhiều lộc nhất hay mua bánh kẹo cho ngày Tết nữa,... vì bây giờ các bà mẹ cũng dần có sự tin tưởng vào các mặt hàng online hơn, vừa rẻ vừa tiện mà đảm bảo chất lượng thì ai không thích cơ chứ? Thế nhưng tôi vẫn thích cảm giác ngày xưa đi chợ sắm tết cùng mẹ hơn; được ngắm dạo phố phường, nhìn những món hàng đỏ tươi mang nét đặc trưng của ngày Tết, rồi tình cờ lại gặp bạn bè hàng xóm ta trao nhau những cái nhìn thân thương với nụ cười rạng rỡ trên môi: “Cậu cũng đi sắm tết à..”. Nói đến Tết không thể không nhắc tới bánh chưng, món ăn đặc trưng cho đất trong tín ngưỡng của người Việt mà chỉ có ở dịp Tết. Thế nhưng bây giờ bánh chưng đã bị thương mại hóa đến mức bạn có thể ăn vào bất kỳ ngày nào không riêng gì Tết. Sau cùng thì nhiều nhà cũng chọn mua bánh chưng làm sẵn để tiết kiệm thời gian nên ta cũng ít thấy cảnh gia đình quây quần cùng làm bánh hơn, may chăng thì tôi được thấy trên tivi. Từ ngày mẹ tôi mất, nhà tôi cũng không làm bánh chưng nữa, tôi cũng chẳng thiết tha nhiều. Mà thế cũng tốt, mất công làm rồi có ai ăn mấy đâu, bọn trẻ có khi ngày thường còn ăn ngon hơn cả Tết ấy chứ. Tôi đưa miếng bánh chưng cho đứa cháu, nó lắc đầu như gặp phải rau vậy.
Thú thật tôi chẳng biết những thay đổi đó là tốt hay xấu nữa, nhưng mọi thứ cứ dần thay đổi một cách chóng vánh như vậy.. Hồi nhỏ mỗi khi Tết đến gần là trong tôi lại có sự nôn nao, háo hức tột cùng vì đó là thời điểm thích hợp để sắm đồ mới; lớn hơn một chút, tôi hao dần cảm xúc đi một chút vì cũng chẳng tha thiết lắm, mọi thứ làm theo cách tối giản nhất vì phải lo nhiều thứ chuyện hơn như công việc, chuyện cá nhân.. Càng lớn càng chỉ muốn được một khoảnh khắc ngưng suy nghĩ và tìm chút niềm vui hiếm hoi trong cuộc sống, phải chăng đó là lý do mỗi khi nhìn những đứa trẻ nô đùa vui vẻ ta lại mỉm cười, lại nghĩ về những ngày tháng mình cũng từng hồn nhiên vui tươi như thế.. Cơ mà năm nay Tết đến sớm quá nhỉ, chưa cần là một bác trung niên 40 tuổi bận bịu đủ thứ tôi cũng thấy “ngợp” khi Tết đang đến gần mà mình còn chưa kịp cảm nhận không khí của nó. Ừm, đọc đến đây chắc các bạn cũng biết rằng tôi không có một cái nhìn quá mặn mà về Tết, thậm chí còn có phần chán nản nữa nhỉ. Thế nhưng theo một lẽ thường tình, tôi vẫn mong Tết đến xuân về vì suy cho cùng... Tết vẫn là Tết.
Các bạn ạ, dẫu sao đi nữa, tôi cho rằng giá trị của ngày Tết vẫn còn nguyên, chỉ là chúng ta đang đi quá nhanh, bỏ lại mái ấm ở phía sau, chạy đua với mọi thứ, với vật chất của cuộc đời mà vô tình bóp méo đi ý nghĩa ngày Tết đoàn viên. Vì suy cho cùng, giá trị cốt lõi của ngày Tết vẫn là nằm ở con người, ở những truyền thống văn hóa mà thế hệ đi trước bảo tồn và giữ gìn chỉ để cho con cháu cảm nhận được không khí của những ngày hiếm hoi cả nhà được đoàn tụ, đặc biệt với những người con xa xứ; là những tối cả gia đình cùng quây quần bên bữa ăn kể cho nhau nghe những câu chuyện, những hối tiếc, những hoài niệm và cả những dự định cho tương lai. Ngoài ra, Tết còn là thời điểm tuyệt vời để ta kết lại một chặng đường đời, để ngẫm lại xem trong năm qua mình đã làm được những gì và đặc biệt là thắp lại “cảm giác ấm áp” trong mỗi con người, dạy ta biết trân trọng và luôn nhắc nhở bản thân rằng luôn có một nơi để mình trở về. Tôi biết rằng rồi sẽ đến một ngày bản thân phải chấp nhận sự thật rằng người mẹ yêu dấu của mình đã đi xa, và cảm giác như một mảnh tâm hồn nào đó của mình đã đi theo mẹ vậy. Ngày hôm nay, trong thời điểm ngày tết cổ truyền đang đến gần, tôi viết lại cảm xúc của mình...
Tác giả: Phạm Minh Tuấn